W jakim terminie trzeba zgłosić wypadek przy pracy

Wypadki przy pracy to zdarzenia, które pociągają za sobą procedury postępowania w oparciu o liczne przepisy prawa. Jest wiele aktów prawnych, dotyczących sytuacji wypadkowych oraz koniecznych z tego tytułu działań w interpretacji prawa.

W tym temacie skipimy się na wycinku interpretacji przepisów prawnych, dotyczących terminów na zgłoszenie wypadku przy pracy.

Zgłoszenie wypadku przy pracy jest niezbędne, do podjęcia postępowania powypadkowego. Bardzo często jest to złożony i rozbudowany proces, w całości umocowany prawnie. Stosowane wymagania oraz procedury mogą być zmienne, w zależności od rodzaju wypadku i jego okoliczności.

Podstawowym aktem prawnym jest Rozporządzenie Rady Ministrów „w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy”. A dokładnie § 2. Obowiązek poinformowania przełożonego o wypadku. Paragraf ten głosi: „Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, powinien poinformować niezwłocznie o wypadku swojego przełożonego.” W rzeczywistości stosowanie prawa polega na jego interpretacji, na bazie aktów źródłowych oraz powiązanych przepisów. Oznacza to, że zgłoszenia wypadku może dokonać również rodzina poszkodowanego.

W wymienionym przepisie prawa najważniejszym słowem jest stwierdzenie – „niezwłocznie”. Ustawodawca jednak nie unormował tego słowa w żadnej jednostce czasu, więc może być interpretowane dowolnie. Tym samym zapis „niezwłoczności” jest wskazówką dla interesu poszkodowanego, a nie nakazem powiadomienia o wypadku do określonego czasu.

Poszkodowany w wypadku przy pracy, o ile mu stan zdrowia na to pozwala – może więc zawiadomić o zaistniałym wypadku w dowolnym terminie. Może wykonać taką czynność nawet po wielu latach od zdarzenia. Jednakże w interesie poszkodowanego leży „niezwłoczność”, gdyż z biegiem czasu coraz trudniej udowodnić swoje racje.

Przykładem może być brak zgłoszenia wypadku – spowodowanego jakimś czynnikiem, który po czasie przestał występować. Dla przykładu potknięcie się o składowane w złym miejscu elementy na trakcie komunikacyjnym. Może być to piasek lub wilgoć na schodach oraz dowolne inne elementy powodujące wypadek. Takie, które znikną z czasem lub zostaną w trybie normalnej pracy uprzątnięte.

Jeśli poszkodowany nie jest w stanie powiadomić o zaistniałym wypadku przy pracy – może za niego powiadomienie wykonać jego przełożony. Powiadomienie przez osoby trzecie nie zawszę będzie skutkowało wszczęciem postępowania. Zapewni natomiast możliwość zabezpieczenie miejsca wypadku oraz oględzin miejsca zdarzenia, dla niezbędnej dokumentacji powypadkowej. Dzięki temu ewentualne ślady nie zostaną zatarte. Także pozwoli to uniknąć, o ile występuje sytuacji niebezpiecznych – w miejscu, które jest jeszcze niezabezpieczone.

Również Sąd Najwyższy umocował już wielokrotnie w wykładni prawa termin, do którego można zgłaszać wypadek przy pracy. Zgodnie z orzecznictwem sądowym możliwości zgłoszenia wypadku przy pracy nie ulegają przedawnieniu. Zgodnie z wyrok z 26 maja 1981 r. III PRN 18/81, z 4 sierpnia 1981 r. III PRN 25/81, z 18 listopada 1982 r. II PRN 25/82 oraz wyrok z 6 marca 1999 r. II UKN 510/98.

Warto jednak zwrócić szczególną uwagę na fakt, że im później dokonuje się zgłoszenia wypadku przy pracy – tym trudniej będzie uzyskać dowody i korzystne rozstrzygnięcie zespołu powypadkowego. Z czasem świadkowie zapominają szczegóły zdarzeń, miejsca mogą ulec zmianie, czynnik wypadkowy mógł przestać istnieć. Kluczowe jest także dostarczenie dokumentacji medycznej, którą można powiązać z wypadkiem przy pracy. Dokumentacja medyczna po zdarzeniu wypadkowym jest jednym z ważniejszych dokumentów w postępowaniach powypadkowych. Jeśli jej zabraknie, to będzie bardzo trudno uzyskać w postępowaniu powypadkowym potwierdzenia wypadku przy pracy. Postępowania powypadkowe zawsze muszą być oparte na dowodach, a nie samej relacji poszkodowanego.

W jakim terminie zgłosić wypadek przy pracy? – najkorzystniej jest to wykonać w określeniu ustawowym – czyli „niezwłocznie”. To leży w interesie samego poszkodowanego. Dzięki temu sprawa będzie mogła być prowadzona z najdokładniejszymi faktami i dowodami zdarzenia. Natomiast możliwość zgłoszenia wypadku przy pracy, nie ma czasowego przedawnienia.